Fairtrade honing
De mens vertrouwt al eeuwenlang op de nederige honingbij voor de productie van de meest natuurlijke van alle zoetstoffen: honing. Maar nu dit ijverige diertje bedreigd wordt, en producenten met allerhande moeilijkheden worden geconfronteerd, ziet de toekomst van de honingproductie er allesbehalve lekker uit. Voor heel wat bijenhouders in Afrika, Azië en Latijns-Amerika is honing een belangrijke nevenactiviteit. Zij vullen hun inkomen aan door de honing te verkopen.
De honingindustrie
Honingbijen zijn van levensbelang voor de landbouw: ze bestuiven veel van de planten die wij gebruiken als voedselbron. Maar de bijenpopulatie - en daardoor onze voedselbronnen - wordt bedreigd door het gebruik van pesticiden en een reeks andere problemen. Kleinschalige bijenhouders spelen een cruciale rol bij de bescherming van de bijen, zodat zij kunnen overleven en zich kunnen voortplanten.
Vaak leven bijenhouders in productielanden in afgelegen gebieden. Dit vormt een obstakel voor potentiële inkopers en verhoogt de transportkosten voor de bijenhouders. Zij hebben vaak ook minder goede kennis van de regionale en seizoensgebonden honingprijzen, wat hun onderhandelingspositie verzwakt. Dit alles zorgt ervoor dat ze lage prijzen krijgen voor hun honing.
Huidige uitdagingen
Er is veel aandacht voor de benarde situatie van de bijen, want minder bestuivers kan vreselijke gevolgen hebben voor onze voedselvoorziening. De sector heeft dan ook te kampen met enkele grote uitdagingen.
- Klimaatverandering. Onvoorspelbare en extreme weerpatronen vormen een grote uitdaging voor bijenhouders en hun honingbijen wat betreft de oogst en voortplantingscyclus. Door schommelende temperaturen kunnen bijenpopulaties afnemen, waardoor de oogst kleiner wordt.
- Toegang tot de exportmarkt. Stenge eisen op het gebied van gezondheid en kwaliteit kunnen een obstakel vormen voor bijenhouders op het platteland die niet beschikken over de nodige informatie of apparatuur om aan de eisen te voldoen.
“We hebben ongerept terrein nodig, waar we niet het risico lopen dat de pollen of nectar verontreinigd zijn met landbouwchemicaliën. Het heeft veel voordelen om als biologische honingproducent lid te zijn van een Fairtrade netwerk, omdat je dan leert over de situatie van andere producenten. Het is een ondersteunend netwerk.”
Juan Ramón Prado, honingproducent, EDUCE, Mexico
Hoe maakt Fairtrade het verschil
Fairtrade boeren kunnen de problematiek waarmee ze geconfronteerd worden wanneer ze hun onderneming uitbouwen op verschillende manieren het hoofd bieden.
- De Fairtrade minimumprijs. Deze is bedoeld om de gemiddelde kosten van bijenhouders te dekken om hun honing duurzaam te produceren. De minimumprijs werkt als een vangnet wanneer de marktprijzen laag zijn.
- De Fairtrade premie. Dit extra bedrag wordt betaald bovenop de verkoopprijs, en de bijenhouders kunnen hiermee investeren in projecten die ze samen kiezen. Veel bijenhouders hebben de premie gebruikt om over te stappen op biologische teelt.
- Milieubescherming. Veel Fairtrade bijenhouders zijn ook landbouwers, en de bijen bestuiven hun gewassen. Fairtrade werkt samen met de bijenhouders om een klimaat te scheppen waarin de bijen goed kunnen gedijen.