Fairtrade Cacao
Cacao is hét product achter de lekkerste verwennerij van allemaal: chocolade. De bittere realiteit is echter dat achter deze veelgeprezen lekkernij cacaoboeren schuilgaan die vaak nauwelijks kunnen rondkomen.
De cacaoindustrie
Ongeveer zes miljoen mensen wereldwijd zijn voor hun levensonderhoud afhankelijk van de cacaoteelt. Cacao wordt verbouwd in warme, vochtige delen van de wereld - vooral in West-Afrika, Latijns-Amerika en Zuidoost-Azië. Ivoorkust is de grootste producent en exporteur ter wereld.
Cacao verbouwen is zwaar werk. De rijpe cacaopeulen worden van de bomen geplukt en geopend om de vochtige cacaobonen eruit te halen. De bonen worden tot zeven dagen lang gefermenteerd waarna ze zorgvuldig worden gedroogd. Vervolgens worden de cacaobonen schoongemaakt, verpakt en vervoerd. Ondanks het harde werk, en de miljarden dollars die er in deze sector omgaan, leven veel cacaoboeren in armoede. Veel cacaoboeren hebben zelfs nog nooit chocolade geproefd.
Huidige uitdagingen
Er zijn veel obstakels die de duurzaamheid van de cacaosector op de lange termijn in de weg staan. Dat zijn onder andere wijdverspreide armoede, ontbossing, genderongelijkheid, kinderarbeid en dwangarbeid.
- Lage inkomens. Hierdoor kunnen boeren niet investeren in hun boerderijen en deze verder ontwikkelen, waardoor de armoedecyclus blijft voortbestaan. Lage inkomens wakkeren ook de ontbossing aan.
- Genderongelijkheid. In sommige productielanden hebben vrouwelijke cacaoboeren vaak beperkte toegang tot middelen en worden zij gediscrimineerd.
- Kinderarbeid is gestegen. Volgens een rapport uit 2020 is vastgesteld dat ruim 1,5 miljoen kinderen in de leeftijd van vijf tot 17 jaar werken op cacaoplantages in Ivoorkust en Ghana.
- In de chocolade-industrie ligt de macht in handen van slechts enkelen. Dat betekent dat cacaoboeren zeer weinig invloed hebben op de prijs die ze ontvangen voor hun oogst.
- De klimaatcrisis heeft impact op cacaoplantages. Onvoorspelbare weerpatronen, ziektes en plagen hebben gevolgen voor de cacaoproductie.
- Ontbossing door beperkte controle op de prijszetting en de vraag naar cacao. De ongelijke verhoudingen in de sector verergeren de ecologische en economische druk voor de boeren.
“Cacao is heel belangrijk voor mijn gezin en mij. Voor mij zorgt Fairtrade voor eerlijke cacaohandel. De bedoeling is om voor alle partijen een win-winsituatie te creëren.”
Dah Oho, cacaoboer bij ECAKOG, Ivoorkust
Hoe maakt Fairtrade het verschil
Als we willen genieten van een toekomst waarin chocolade geen zeldzaam luxeproduct is, moet de cacaobusiness veranderen. Er zijn meer dan 450.000 Fairtrade cacaoboeren, en zij vertegenwoordigen bijna een kwart van alle boeren en werknemers.
- Waardige levensomstandigheden. De Living Income Strategy van Fairtrade streeft naar een levensonderhoud dat de bedrijfskosten van de cacaoboeren dekt en voldoende is voor fundamentele mensenrechten, zoals voedzaam voedsel en onderwijs voor hun kinderen. Fairtrade cacaoboeren hebben het vangnet van de Fairtrade minimumprijs voor wat ze verbouwen, voor als de marktprijzen dalen. Biologische productie wordt gestimuleerd met een hogere minimumprijs. Boer.inn.en ontvangen ook de Fairtrade premie en ze kiezen zelf hoe ze die besteden, bijvoorbeeld voor het vervangen van oude cacaobomen.
- Jongeren beschermen. Een nieuw programma ondersteunt Fairtrade gecertificeerde cacaocoöperaties in Ivoorkust en Ghana om de preventie en aanpak van kinderarbeid en dwangarbeid te versterken.
- Inkoopbeleid. Fairtrade werkt samen met belangrijke spelers in de industrie zodat zij grote hoeveelheden duurzaam geproduceerde cacao kunnen inkopen. Dit betekent meer voordelen voor de boeren.
- Gendergelijkheid. Gendergelijkheid onderkent dat grotere kansen voor vrouwen voor iedereen positieve effecten heeft. De Women’s School of Leadership van Fairtrade Africa heeft jonge vrouwen doen doorgroeien tot leiders in cacaocoöperaties.
- Samen sterker. Door kleinschalige boeren te steunen om zich te verenigen in coöperaties en verenigingen, kunnen zij betere handelsvoorwaarden onderhandelen en meer markten bereiken.
- Klimaatbestendigheid. Via specifieke programma's en standaardcriteria werkt Fairtrade samen met boer.inn.en om zich aan te passen aan onvoorspelbare weerpatronen, milieurisico’s te beperken en een veerkrachtigere cacaoindustrie op te bouwen.
Sankofa:Inkomens verbeteren, de natuur herstellen & de klimaatverandering aanpakken in de cacaosector
Het Sankofa project streeft naar het herstel van weelderige bossen die niet tegen de belangen van de boeren ingaan, maar er juist bij aansluiten. Het project werd in 2019 gelanceerd met een van de grootste Fairtrade gecertificeerde cacaobonden in Ghana, Kuapa Kokoo Farmers Union, die 86.000 leden heeft en zich richt op dynamische boslandbouw. Dynamische boslandbouw bestaat uit het combineren van gewassen en boomsoorten met verschillende levenscycli en het bezetten van verschillende niveaus (of lagen) van het bos, zodat boerengezinnen het hele jaar door extra gewassen hebben voor eigen consumptie, maar ook extra inkomsten buiten het cacaoseizoen. Het doel van het Sankofa project is om er tegen 2025 voor te zorgen dat 400 boer.inn.en elk minstens 1 hectare land kunnen bewerken met dynamische boslandbouwmethoden, en om nog eens 1000 boeren te helpen starten met deze methoden.
